استقبال تولید از «گام»

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: مجموع اوراق گام صادر شده توسط بانک‌ها از بهمن ۱۳۹۹ تا پایان مهر ۱۴۰۱ برابر با ۳۰.۲ هزار میلیارد تومان می‌باشد که بیش از ۲۱.۴ هزار میلیارد تومان آن مربوط به عملکرد ماه‌های اخیر است.

به گزارش بانک مرکزی، با توجه به اصلاح دستورالعمل گام و مشوق‌های در نظر گرفته شده برای استفاده از این ابزار، عملکرد صدور اوراق گام طی ماه‌های اخیر با افزایش قابل توجه مواجه شده و روند استفاده از این ابزار صعودی است.

در سال نخست استفاده از این ابزار، صرفاً برخی صنایع مانند خودرو، قطعه‌سازی و لوازم خانگی از این ابزار استفاده کردند، ولی در چهار ماه اخیر، طیف بسیار متنوعی از فعالیت‌های اقتصادی شامل صنایع خودرو، قطعه‌سازی، لوازم خانگی، صنایع غذایی، کشاورزی، صنایع دارویی، صنایع شیمیایی، فلزات اساسی، محصولات فلزی، مصالح ساختمانی، صنایع الکتریکی و الکترونیکی از این ابزار برای تأمین مالی تولید استفاده کرده‌اند.

همچنین تعداد صدور اوراق گام توسط بانک‌ها به ۱۱۲ فقره و تعداد بانک‌های فعال در صدور اوراق به ۱۰ بانک افزایش یافته است. البته لازم به ذکر است که مجوز صدور اوراق گام به ۲۴ بانک ابلاغ شده و بانک‌های دارای مجوز صدور اوراق گام می‌توانند از طریق سامانه گام و در چهارچوب ضوابط ابلاغی بانک مرکزی اقدام به انتشار اوراق کنند.

با توجه به مصوبات ستاد اقتصادی دولت، تکلیف شده است تا حداقل ۲۰ درصد از کل تسهیلات پرداختی به بخش تولید در سال‌جاری از طریق تأمین مالی زنجیره‌ای صورت پذیرد. به منظور تحقق هدفگذاری مذکور، به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که تا پایان سال‌جاری حداقل به میزان ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از معاملات بورس کالا از طریق ابزار‌های اعتباری مانند اوراق گام تسویه شده و همچنین تأمین مالی سرمایه در گردش زنجیره نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی، پتروشیمی و صنایع شیمیایی و نیز زنجیره صنایع غذایی و کشاورزی حداقل به میزان ۱۰۰ هزار میلیارد تومان با استفاده از ابزار‌های تأمین مالی زنجیره‌ای از قبیل اوراق گام انجام شود.

به منظور ترویج روش‌های تأمین مالی اعتباری و تشویق بنگاه‌ها به استفاده از این روش‌ها، ستاد هماهنگی اقتصادی دولت در جلسه ۱۰ مهرماه مقرر کرده است «شرکت‌های دولتی و نیز سازمان امور مالیاتی و وزارت صمت ابزار‌های تأمین مالی زنجیره‌ای از قبیل اوراق گواهی اعتبار مولد (گام) و برات الکترونیکی را بپذیرند.»
سایر اقدامات انجام شده در زمینه ترویج استفاده از ابزار گام، برگزاری دوره‌های آموزشی برای شبکه بانکی، برگزاری همایش‌های آموزشی برای فعالان اقتصادی، تدوین محتوای آموزشی و اطلاع‌رسانی از طریق پایگاه اطلاع‌رسانی بانک مرکزی است.

تمامی بنگاه‌های تولیدی خریدار نهاده (اعم از کالا و خدمت) می‌توانند در چهارچوب ضوابط از طریق شبکه بانکی اقدام به تأمین مالی با استفاده از اوراق گام نمایند. در این روش، فروشنده نهاده می‌تواند اوراق گام را بابت خرید نهاده مورد نیاز خود به سایر اشخاص منتقل کرده یا در صورت نیاز به نقدینگی، اوراق را در بازار سرمایه به فروش رساند. لازم به تأکید است که بازپرداخت اوراق گام در سررسید توسط بانک عامل تضمین شده است.

ابزاری برای خرید نسیه

به اعتقاد کارشناسان، درحالی که تأمین مالی و بخصوص سرمایه در گردش واحد‌های تولیدی یکی از معضلات اصلی بخش تولید و همچنین نظام بانکی محسوب می‌شود، توسعه و شتاب گرفتن اوراق گام می‌تواند ضمن اینکه به نیاز واحد‌های تولیدی برای خرید مواد اولیه پاسخ دهد، آثار منفی پرداخت تسهیلات بانکی را نیز در پی ندارد.

براساس برآورد‌های صورت گرفته، ۷۰ درصد از مشکلات واحد‌های تولیدی به تأمین سرمایه در گردش مربوط می‌شود و در سال‌های اخیر با افزایش نرخ تورم، نیاز تولیدکنندگان به سرمایه در گردش سه برابر شده است. برهمین اساس، اجرای طرحی که این مانع را از پیش پای بخش تولید بردارد و درعین حال موجب افزایش نقدینگی و پایه پولی نشود، در شرایط فعلی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

اوراق گام، ابزاری مبتنی بر بازار با قابلیت انتقال پول و سرمایه به بازار است. این اوراق تسهیلات جدیدی را برای اعتبار شرکت‌های تولیدی فراهم می‌کند که بر مبنای آن، تولیدکنندگان بر اساس فاکتور خرید مواد اولیه از بانک‌های عامل و واسطه‌ها، درخواست انتشار کرده و به بنگاه فروشنده، مواد اولیه را تحویل می‌دهند. دارنده می‌تواند این گواهی را تا سررسید نگه دارد یا می‌تواند مواد اولیه خود را به فروشنده بدهد.

بدین ترتیب اوراق گام برای تولیدکنندگان بخش‌های مختلف همانند یک چک تضمینی عمل می‌کند. درعین حال که خریدار مواد اولیه دیگر دغدغه تأمین مالی برای خرید خود ندارد، فروشنده نیزبا دریافت اوراق ضمانت شده بابت نقد شدن آن هیچ نگرانی ندارد. این در شرایطی است که با فراهم شدن امکان مبادله این اوراق در بازار سرمایه، وجه دیگری از مزیت‌های اوراق گام نمایان می‌شود درحالی که همواره انتقادات زیادی به نظام اقتصادی ایران به‌عنوان یک نظام بانک محور مطرح می‌شود، ارائه اوراق گام و اتصال آن به بازارسرمایه امکان انتقال بخشی از تأمین مالی را